Planet Earth: De ijsbeer

Planet Earth: de ijsbeer

Het is dinsdagavond, tien voor half acht. Met een mok warme chocolademelk plof ik op de bank. Over vijf minuten begint Planet Earth. Een prachtige documentaire over, zoals je misschien al vermoedde, de planeet aarde. Heel de wereld zijn ze over gegaan om de dertien uur durende documentaire op te nemen. De meest verbazingwekkende landschappen, betoverende onderwaterbeelden en fascinerende dieren krijg je te zien. Van savannes tot de Dode Zee en van gifkikkers tot visarenden, alle natuur die op aarde te vinden is komt aan bod.

Ik drink nog een slok van mijn warme chocolademelk, want deze aflevering gaat over de Noordpool! Brr..

Als de documentaire is begonnen komt er al snel een kale ijzige vlakte in beeld. Een ijsbeer zoekt naar voedsel. Het is donker op de Noordpool. De voice-over vertelt me dat het er al een maand nacht is. Eerst kijk ik verbaasd, dan bedenk ik me dat dit op de Noordpool niet meer dan normaal is. Het is daar altijd een halfjaar aan één stuk donker óf licht. Dit roept al gelijk een vraag bij me op. Hoe kan een dier, zoals de ijsbeer, in deze omstandigheden overleven?

Al snel wordt mijn vraag beantwoord. Vrouwtjesijsberen graven namelijk een hol in de permafrost. Permafrost wil zeggen dat de ondergrond altijd bevroren is en komt dus vooral voor in de poolgebieden. In dit aangelegde hol houdt ze tijdens de donkere winterdagen een winterslaap en baart ze eventueel jongen. In die tijd eet ze niets. Ze verliest de helft van haar gewicht en de laatste reserves die ze nog heeft zijn nodig om haar jongen te voeden. Na een paar maanden, als de zon zich weer laat zien, kan ze op zoek gaan naar voedsel. Van een zorgzame moeder ontpopt ze zich dan tot een ware predator. Een predator is een roofdier. Deze dieren komen dus hoofdzakelijk aan hun dagelijkse voedsel door te jagen.

De vader van de jongen is nergens te bekennen. Hij heeft voor zichzelf gekozen en gaat op jacht om enkel zichzelf in leven te houden. Dit betekent dat er geen coöperatie plaatsvindt tussen hem en andere ijsberen. Coöperatie betekent in dit geval het samenwerken tussen dieren van dezelfde soort, om elkaar te helpen of te beschermen.

Moederijsbeer moet de ijsvlakte op, alleen daar kan ze op zeehonden jagen. Maar helaas is het wereldwijde probleem van de opwarming van de aarde ook haar niet onbekend. Het ijs is gaan smelten. Dit komt door de stijgende temperatuur, een abiotische factor. Abiotische factoren zijn invloeden die afkomstig zijn van de levenloze natuur. Helaas werkt deze stijgende temperatuur als beperkende factor voor al het leven op de Noordpool. Een beperkende factor wil zeggen dat het een negetieve invloed heeft op de populatiedichtheid van een soort. Door het smeltende ijs is het voor de ijsbeermoeder moeilijker geworden om aan eten te komen. Ze heeft namelijk een vaste ondergrond nodig om op zeehonden te kunnen jagen. Als ze niet onder aan de berg geraakt voordat er een stuk ijs afbrokkelt, is ze haar leven en dat van haar jongen niet meer zeker.

Mijn mok chocolademelk is leeg en de uitzending loopt ten einde. Hopelijk is de volgende aflevering net zo fascinerend als deze!

- Nicole