Een paradijs voor slakken

In een bos in Duitsland bij Gerolstein,
moet een grot uit de ijstijd zijn.
Om er te komen moet je langs een steil bergpad
en langs die route ligt voor veel dieren het perfecte habitat.

Met een beetje geluk en wat regen,
kom je al gauw grote slakken tegen.
Zij leven op de rotsen en stenen,
die dankzij successie voedsel verlenen.


Ooit waren al deze rotsen en stenen kaal,
Maar na verwering bedekte korstmos ze allemaal
In de grot aangekomen zul je zien: zo veel steen,
maar zonder successie gaan er geen slakken heen!




In de meivakantie ben ik met mijn ouders, broer en hond naar Duitsland geweest. Mijn ouders vonden het leuk om een grot de bezoeken: Der Buchenloch. We moesten wel eerst een berg beklimmen en onderweg kwamen we veel grote slakken tegen, zoals deze: 

Ik keek om me heen en zag aan de plassen en de drassige grond dat het had geregend. Waarschijnlijk kwamen we zoveel slakken tegen, omdat zij van een vochtig milieu houden. Toen ik goed naar de plek keek waar de slak kroop, zag ik dat het geen ondergrond van zand met daarop planten en mos was, maar een rots.

Planten kunnen zich gewoonlijk niet vastzetten op rotsen, maar door het proces successie is dit toch mogelijk. Bij successie verandert de soortensamenstelling van een levensgemeenschap, waardoor deze geleidelijk overgaat in een andere. Op de rots die ik zag is dit begonnen met verwering, door de abiotische factoren wind, regen en vorst. Deze factoren zijn afkomstig uit de levenloze natuur. In kieren en scheurtjes van de rots is gruis ontstaan, dat vermengd is geraakt met bodemdeeltjes. De ontstane ondergrond is voldoende voor korstmos om zich te vestigen. Dit komt doordat korstmos een samenlevingsvorm is tussen schimmels en algen. Algen produceren organische stoffen door middel van fotosynthese, waarvan ook de schimmels profiteren en schimmels kunnen voedingsstoffen uit het milieu opnemen, waarvan ook de algen profiteren. Zo zijn er meerdere bronnen voor voedsel en kan korstmos op een voedingsarme bodem leven. De korstmossen zorgen ervoor dat de bodem humusrijk wordt: er zitten dan organische- en anorganische stoffen in de grond en micro-organismen (reducenten). Dankzij de korstmossen en de humusrijke bodem kunnen diertjes en andere planten zich op het rotsblok vestigen. Er is een pioniersecosysteem op het rotsblok ontstaan. De planten die over het korstmos heen groeien verdringen het korstmos uiteindelijk. Op de rots waarover de slak kroop, zijn nog niet veel andere planten, buiten mos gevestigd. Als de omstandigheden gunstig zijn gaat de successie verder en neemt de biodiversiteit: het aantal verschillende soorten, verder toe tot deze maximaal is. Er is dan een climaxecosysteem ontstaan, waarin weinig uitwisseling van stoffen met de omgeving van het ecosysteem meer plaatsvindt.

Na een lange vermoeiende wandeltocht kwamen we aan bij de kleine grot, waar we in gingen. In de grot was het ook vochtig, maar er waren geen slakken. Dit komt doordat in de grot geen successie plaatsvindt. Er vindt geen verwering plaats, door de afwezigheid van de abiotische factoren die het veroorzaken. Zonder verwering kan korstmos zich niet vestigen op de rotsen, dus ontstaat er geen pioniersecosysteem. Zonder het mos op de bodem is de ondergrond niet aantrekkelijk voor slakken. Rotsbodem past niet in de leefplek: het habitat van de slak

Na het bezoek aan de grot rustten we even uit voordat we weer naar beneden gingen. 

Ondertussen keken we om ons heen en genoten we van het uitzicht: aan de ene kant het mooie loofbos en aan de andere kant een dorpje in het dal. 

Vervolgens liepen we voorzichtig naar beneden over het glibberige bergpad.

We waren allemaal blij toen we weer bij de auto kwamen en zelfs de hond was moe, terwijl hij normaal maar door kan blijven rennen. Ook hij was blij om weer terug te zijn en plofte meteen neer.

Toch was het een leuke tocht door de mooie Duitse natuur.

~Nikki Werkman~